Yoghurt fermenten

Yoghurt fermenten

Zuivelmelk starterculturen, fermentatie, melk, kefir, yoghurt, micro-organismen, bacteriën, kefirpoeder.

Zelf yoghurt maken met een starter

Zelf Yoghurt Maken met een Ferment: Een Complete Gids

Zelf yoghurt maken: je krijgt enorm veel voldoening bij het maken van zelfgemaakte yoghurt. Het maken van je eigen yoghurt zorgt ervoor dat je weet welke ingrediënten er in de yoghurt zitten. Dit betekent dat als u zelf yoghurt maakt, er alleen maar goede ingrediënten zijn gebruikt en geen van de conserveermiddelen, stabilisatoren, kunstmatige kleurstoffen, geleermiddelen en zoetstoffen die doorgaans in conventionele yoghurt zitten. Verschillende commerciële yoghurtmerken worden ook gezoet met genetisch gemodificeerde suikers. Fructose en glucosestroop zijn genetisch gemodificeerd. Zelfgemaakte yoghurt is veel gezonder. Weet je dat verse yoghurt meer levensvatbare bacteriën bevat in vergelijking met yoghurt die je in de winkel koopt? Veel mensen onderschatten het belang van de hoeveelheid bacteriën in yoghurt. De waarheid is dat er een enorm verschil is tussen zelfgemaakte yoghurt en yoghurt die je in de winkel koopt. Laten we je een heel belangrijk ding vertellen, niet alle yoghurt is probiotisch. Probiotica betekent in wezen dat een product voldoende hoeveelheden micro-organismen bevat die een gezondheidsvoordeel opleveren. Yoghurt wordt gemaakt door melk te fermenteren met bacteriën.

Helaas behandelen sommige yoghurtmerken het product na fermentatie met een warmtebehandeling, waardoor de levende culturen die in de yoghurt zitten worden gedood. Met andere woorden, dit type yoghurt kan niet langer als probiotisch worden beschouwd. Probiotische yoghurt is alleen yoghurt die wordt gemaakt met yoghurtstarterculturen, met name Lactobacillus bulgaricus of Streptococcus thermophilus, die na fermentatie geen warmtebehandeling heeft gehad. En weet je wat? Je kan prebiotische yoghurt zelf maken met zelfs de meest elementaire middelen die je in huis hebt.

Zelfgemaakte yoghurt is niet alleen heerlijk en gezond, maar ook verrassend eenvoudig te maken. Door je eigen yoghurt te fermenteren, heb je volledige controle over de ingrediënten en de smaak. In dit artikel leiden we je stap voor stap door het proces van yoghurt maken met een ferment (ook wel startercultuur genoemd).

Zelf yoghurt maken met een yoghurt starter

Waarom zelf yoghurt maken?

  • Gezonder: Geen toegevoegde suikers, conserveermiddelen of kunstmatige smaakstoffen.
  • Vol Levende Culturen: Rijk aan probiotica die goed zijn voor je spijsvertering.
  • Beter voor het Milieu: Minder plastic afval van gekochte yoghurtpotjes.
  • Smaakvoller: Een frisse, authentieke smaak die je naar wens kunt aanpassen.
  • Leuk om te Doen: Het is een bevredigend proces om je eigen voedsel te creëren.

Wat is een yoghurtferment?

Een yoghurt ferment, of startercultuur, is een zorgvuldig geselecteerde mix van bacteriën (meestal Lactobacillus bulgaricus en Streptococcus thermophilus) die melk omzet in yoghurt. Deze bacteriën consumeren de lactose (melksuiker) in de melk en produceren melkzuur. Dit proces verdikt de melk en geeft yoghurt zijn karakteristieke zure smaak en textuur. Je kunt een yoghurt ferment in poedervorm kopen, of een paar eetlepels van een vorige batch zelfgemaakte yoghurt of een goede kwaliteit uit de winkel (met levende culturen) gebruiken.

Benodigdheden voor zelf yoghurt maken

  • Melk: 1 liter. Volle melk geeft de romigste yoghurt, maar halfvolle of magere melk kan ook. Gepasteuriseerde, gesteriliseerde of UHT-melk werkt prima. Rauwe melk moet eerst gepasteuriseerd worden (verhit tot ca. 85-90°C en dan afgekoeld). Je kunt ook geiten- of schapenmelk gebruiken.
  • Yoghurt Ferment:
    • Een sachet gevriesdroogde yoghurtstarter (volg de instructies op de verpakking), OF
    • 2-3 eetlepels natuuryoghurt met levende en actieve culturen (van een vorige batch of uit de winkel).
  • Pan: Roestvrij staal of emaille, met een dikke bodem om aanbranden te voorkomen.
  • Thermometer: Een keukenthermometer is essentieel om de temperatuur van de melk nauwkeurig te meten.
  • Incubatieplek: Een plek waar de yoghurt op een constante temperatuur kan fermenteren. Opties zijn:
    • Yoghurtmaker: De makkelijkste optie, houdt een constante temperatuur.
    • Thermoskan: Houdt de warmte goed vast.
    • Oven met pilotlichtje: Of de oven kort voorverwarmen en uitzetten.
    • Warmwaterbad: Een pan met warm water in een geïsoleerde koelbox.
    • Ingewikkeld in dekens: Bij een warme plek in huis.
  • Schone potten: Glazen potten met deksels om de yoghurt in te bewaren. Zorg dat alles goed gesteriliseerd of zeer schoon is.
  • Garde of lepel: Om de starter door de melk te roeren.

Stap-voor-stap yoghurt maken

Stap 1: Melk Voorbereiden

  1. Giet de liter melk in de pan.
  2. Verhit de melk langzaam tot ongeveer 85-90°C. Houd de melk een paar minuten op deze temperatuur (of 10-20 minuten voor een dikkere yoghurt). Dit doodt eventuele ongewenste bacteriën en denatureert de melkeiwitten, wat resulteert in een dikkere yoghurt. Als je UHT-melk gebruikt, kun je deze stap overslaan en de melk direct verwarmen tot de incubatietemperatuur.
  3. Haal de pan van het vuur en laat de melk afkoelen tot de incubatietemperatuur. Dit is meestal tussen de 40-45°C. Gebruik je thermometer om dit nauwkeurig te meten. Een te hoge temperatuur doodt de yoghurtbacteriën, een te lage temperatuur zorgt ervoor dat ze niet goed actief worden.

Stap 2: De starter toevoegen

  1. Als je gevriesdroogde starter gebruikt, los deze dan op in een klein beetje van de afgekoelde melk volgens de aanwijzingen op de verpakking.
  2. Als je yoghurt als starter gebruikt, zorg dan dat deze op kamertemperatuur is.
  3. Voeg de opgeloste starter of de eetlepels yoghurt toe aan de afgekoelde melk. Roer voorzichtig maar grondig met een schone garde of lepel tot alles goed gemengd is. Voorkom te veel luchtbellen.

Stap 3: Incuberen (fermenteren)

  1. Giet de geënte melk in je schone potten of in de container van je yoghurtmaker.
  2. Plaats de potten op je gekozen incubatieplek. Zorg ervoor dat de temperatuur constant blijft (rond de 40-45°C).
  3. Laat de yoghurt 5 tot 12 uur ongestoord fermenteren. De tijd hangt af van de sterkte van je starter, de temperatuur en hoe zuur je de yoghurt wilt.
    • Kortere tijd: mildere yoghurt.
    • Langere tijd: zuurdere en dikkere yoghurt.
  4. Controleer na 5-6 uur voorzichtig of de yoghurt is ingedikt. De yoghurt is klaar als hij gestold is en een beetje loskomt van de rand als je de pot schuin houdt.

Stap 4: Koelen en opstijven

  1. Zodra de yoghurt de gewenste dikte en zuurtegraad heeft bereikt, plaats je de potten (met deksel) in de koelkast.
  2. Laat de yoghurt minstens 6 uur, maar bij voorkeur een nacht, in de koelkast opstijven en verder ontwikkelen van smaak. De kou stopt het fermentatieproces.

Stap 5: Genieten en bewaren

Je zelfgemaakte yoghurt is nu klaar! Geniet ervan met fruit, muesli, honing of puur. Bewaar de yoghurt afgesloten in de koelkast. Hij is ongeveer 1 tot 2 weken houdbaar.

Belangrijk: Bewaar een paar eetlepels van je zelfgemaakte yoghurt om als starter te gebruiken voor je volgende batch! Na een aantal keer doorkweken kan de kracht van de cultuur afnemen en is het raadzaam een nieuwe commerciële starter te gebruiken.

Tips voor Perfecte Zelfgemaakte Yoghurt

  • Hygiëne is cruciaal: Zorg ervoor dat al je materialen (pannen, lepels, potten, thermometer) brandschoon of gesteriliseerd zijn om besmetting met ongewenste bacteriën te voorkomen.
  • Constante temperatuur: Probeer de incubatietemperatuur zo stabiel mogelijk te houden voor het beste resultaat.
  • Niet storen: Verplaats of schud de yoghurt niet tijdens het incubatieproces, dit kan de structuur verstoren.
  • Dikkere yoghurt:
    • Gebruik volle melk.
    • Houd de melk langer op 85-90°C tijdens het verhitten.
    • Voeg 1-2 eetlepels melkpoeder toe aan de liter melk voordat je deze verhit.
    • Laat de yoghurt langer fermenteren.
    • Laat de yoghurt na het koelen uitlekken in een kaasdoek voor een Griekse stijl yoghurt.
  • Experimenteer: Varieer met melksoorten, fermentatietijden en starters om jouw perfecte yoghurt te vinden.

Yoghurt problemen oplossen

  • Mijn yoghurt is niet ingedikt:
    • De incubatietemperatuur was te laag of te hoog.
    • De starter was niet meer actief (te oud, of gedood door te hete melk).
    • Te korte incubatietijd.
    • Melk niet voldoende verhit (indien geen UHT).
  • Mijn yoghurt is slijmerig:
    • Kan door bepaalde stammen bacteriën in de starter komen of een te lage incubatietemperatuur.
    • Soms helpt het om een andere starter te proberen.
  • Mijn yoghurt is geschift (wei en vaste stoffen gescheiden):
    • Te lange incubatietijd of te hoge incubatietemperatuur. De yoghurt is nog steeds eetbaar; je kunt de wei afgieten of erdoor roeren.

Waar de beste yoghurtstarter kopen?

Yoghurtculturen kopenDe Bulgaarse yoghurtstarter van de Kefirshop.eu heeft de beste prijs-kwaliteitsverhouding. Het is een heerlijke, zachte en romige yoghurt. De zakjes yoghurtstarter worden aangeboden per zakje van 10 stuks. Elk zakje is goed voor 1 liter zelfgemaakte yoghurt. Deze yoghurt bevat uitgebalanceerde hoeveelheden melkzuurbacteriën (L. bulgaricus, S. thermophilus en L. acidophilus) die voor een klassieke pittige yoghurtsmaak  zorgen. Op basis van klantrecensies is het gemakkelijk te beoordelen als een populaire favoriet. Verschillende klanten hebben opgemerkt dat hoewel het wat voorbereiding vergt om de yoghurt te maken, deze startercultuur een smaak en aroma oplevert die het allemaal waard is, omdat je een dergelijke yoghurt eenvoudigweg niet in de supermarkt zal vinden. Klanten waarderen ook hoe de instructies op elk zakje zijn aangebracht. Sommige klanten zijn soms teleurgesteld over de smaak die werd verkregen. Ze ontdekten dat de yoghurt te zuur was, maar het is eigenlijk gewoon een kwestie van persoonlijke voorkeur. Let op, als je de yoghurt te lang laat fermenteren, wordt de yoghurt over het algemeen zuurder. Belangrijk is, dat als de yoghurt klaar is, deze te laten afkoelen in de koelkast om verdere fermentatie te stoppen. Maar over het algemeen zijn klanten heel enthousiast over deze yoghurtstarter. Het is misschien niet de goedkoopste startercultuur op de markt, maar het is het neusje van de zalm voor klanten die het beste in kwaliteit en consistentie waarderen.

De voordelen van deze yoghurtstarter op een rijtje

  • Het is gemakkelijk voor gebruik met een yoghurtmaker, maar de yoghurt kan ook op andere manieren gemaakt worden.
  • Deze natuurlijke yoghurt is goed voor je gezondheid en bevat geen toevoegingen.
  • Deze yoghurtstarter bevat de meest essentiële levende yoghurtculturen, waaronder L. bulgaricus en L. acidophilus.
  • Verkrijgbaar in handige zakjes, maar ook in een setje van 10 zakjes.
  • Kan gemaakt worden met melk van dierlijke oorsprong (zuivelmelk), zowel met magere als volle melk.

 

Kefir Ferment: De Complete Gids voor Starterculturen in Poedervorm

Kefir Ferment: Een Praktisch Alternatief voor Verse Kefirkorrels?

 

Naast het gebruik van traditionele, levende kefirkorrels (ook wel bekend als het ‘yoghurtplantje’ of ‘kefirbloemen’), bestaat er een praktisch alternatief voor het zelf maken van kefir: kefir ferment. Dit is doorgaans een gevriesdroogde startercultuur in poedervorm die speciaal is samengesteld voor het fermenteren van melk tot een kefirachtige drank.

Kefir ferment in poedervorm biedt een andere benadering voor het maken van kefir.

Wat is een kefirstartercultuur (ferment)?

Een kefir startercultuur of kefirferment is een zorgvuldig geselecteerd mengsel van bacteriën en gisten in poedervorm. In tegenstelling tot levende kefirkorrels, waarmee je bij goede verzorging in principe onbeperkt kefir kunt blijven maken, is een kefir ferment meestal bedoeld voor een beperkt aantal batches. Vaak kan men met één zakje ferment meerdere keren (bijvoorbeeld tot circa 7 keer) kefir aanmaken door een deel van de vorige batch te hergebruiken als starter voor de volgende, totdat de kracht van de cultuur afneemt.

De bereidingswijze met een startercultuur verschilt van die met verse kefirkorrels. Het is daarom belangrijk om de specifieke instructies te volgen die bij het aangekochte kefirferment worden geleverd. Deze culturen zijn verkrijgbaar bij gespecialiseerde webshops en sommige natuurvoedingswinkels.

Voordelen en overwegingen van kefirferment

Het gebruik van een kefir startercultuur in poedervorm heeft enkele specifieke voordelen en punten om te overwegen:

  • Gegarandeerde Samenstelling: Een belangrijk voordeel is dat deze starters vaak een gegarandeerde en gestandaardiseerde samenstelling van specifieke, gunstige bacteriestammen bevatten.
  • Gebruiksgemak: Voor sommigen kan het gebruik van een poederstarter eenvoudiger lijken, omdat er geen dagelijkse verzorging van levende kefirkorrels nodig is.
  • Beperkte herbruikbaarheid: Zoals genoemd, is de cultuur niet onbeperkt te reproduceren, in tegenstelling tot de traditionele melkkefirkorrels.

Traditionele Korrels en Ferment: Een Combinatie voor Maximale Diversiteit?

Een interessante benadering is het afwisselen of zelfs combineren van het gebruik van een kefir startercultuur met het traditioneel kweken van kefir met levende korrels. Sommige fermentatie-enthousiastelingen suggereren dit om mogelijk van een nog grotere diversiteit aan nuttige darmbacteriën te profiteren. Het idee hierachter is dat men zo kan profiteren van de gestandaardiseerde stammen in het ferment én de potentieel bredere en meer variabele diversiteit van micro-organismen in traditionele kefirkorrels. Dit zou kunnen bijdragen aan een zo breed mogelijk spectrum van nuttige bacteriën voor de gezondheid.

Zelfgemaakte probiotica vs. supplementen

De gezondheidsvoordelen van probiotische zuivelproducten, zoals zelfgemaakte kefir, worden breed erkend en zijn van belang voor een goede darmgezondheid. Zelf probiotische dranken maken wordt vaak gezien als een voordeliger en inzichtelijker alternatief dan veel commerciële probiotische voedingssupplementen.

Er bestaat soms scepsis over de daadwerkelijke inhoud en werkzaamheid van bepaalde supplementen; niet altijd is er onafhankelijke controle op de aanwezigheid en levensvatbaarheid van de bacteriestammen die fabrikanten claimen. Het duidelijke, zichtbare fermentatieproces bij het maken van kefir biedt een tastbaar bewijs van levende, actieve culturen – iets wat bij een droog supplement in pil- of poedervorm minder direct waarneembaar is.

Waar kefirpoeder kopen?

Als je op zoek bent naar kefirpoeder (ook wel kefirferment of startercultuur genoemd) om zelf heerlijke melkkefir te maken, zijn er diverse betrouwbare plekken waar je terecht kunt. De genoemde website Kefirkorrels.nl is inderdaad een bekende aanbieder in Nederland die ook kefirfermenten in poedervorm levert, naast verse kefirkorrels.

Hieronder vind je een overzicht van andere goede bronnen en typen winkels, met een focus op Nederland en België, waar je kefirpoeder kunt aanschaffen:

1. Gespecialiseerde webshops voor fermentatie

Online winkels die zich richten op fermentatieproducten zijn vaak de meest uitgebreide bron:

  • Kefirshop.eu: Een grote speler op de markt met een breed assortiment aan zowel levende culturen (zoals verse kefirkorrels) als poedervormige starters voor kefir. Ze bieden doorgaans veel productinformatie.
  • Kefirkorrels.nl: Hoewel de naam anders doet vermoeden, verkoopt deze webshop ook starterculturen voor andere zuivelproducten, inclusief kefirfermenten.
  • Kefirkopen: Deze webshop, gericht op natuurlijke gezondheid en voeding, heeft soms ook kefirpoeder van merken zoals The Ferment Company in het assortiment.

2. Natuurvoedingswinkels en Biologische Supermarkten

Zowel fysieke winkels als hun online tegenhangers kunnen een goede bron zijn:

  • Fysieke winkels: Grotere, goed gesorteerde natuurvoedingswinkels of biologische supermarkten (denk aan ketens zoals Ekoplaza in Nederland of Bio-Planet in België) hebben soms kefirfermenten in poedervorm in hun schappen. Het aanbod kan per filiaal verschillen, dus vooraf informeren kan handig zijn.
  • Online Natuurwinkels: Veel natuurvoedingswinkels hebben ook een eigen webshop waar je hun assortiment kunt bekijken en kefirpoeder kunt bestellen.

3. Merken om op te Letten

Sommige merken kom je vaker tegen als het gaat om kefirpoeder:

  • Natali: Een Frans merk dat bekend staat om zijn biologische fermenten in poedervorm, waaronder voor kefir. Deze worden via diverse (web)winkels in Nederland en België verkocht.
  • The Ferment Company: Biedt ook kefirpoeder aan en is soms te vinden in gespecialiseerde winkels.
  • CHR Hansen: Een gerenommeerde producent van culturen voor de zuivelindustrie. Sommige van hun producten zijn ook beschikbaar voor thuisgebruik via gespecialiseerde leveranciers.

Waarop letten bij aankoop van kefirpoeder?

Om ervoor te zorgen dat je het juiste product koopt, hier een paar tips:

  • Type Kefir: Controleer expliciet of het poeder bedoeld is voor melkkefir (als dat je doel is) en niet voor waterkefir, aangezien dit verschillende culturen zijn.
  • Inhoud en Herbruikbaarheid: Kijk hoeveel zakjes er in een verpakking zitten en hoe vaak je met één zakje (door een deel van je gemaakte kefir te hergebruiken als starter voor de volgende batch) nieuwe kefir kunt maken. Dit varieert per merk en product.
  • Instructies: Betrouwbare leveranciers zorgen voor duidelijke en complete instructies bij het product.
  • Houdbaarheidsdatum: Let op de houdbaarheidsdatum om er zeker van te zijn dat de culturen nog actief zijn.
  • Reviews: Lees eventueel reviews van andere gebruikers over de webshop of het specifieke kefirpoeder.

De beschikbaarheid van specifieke merken en producten kan wisselen. Het is daarom altijd aan te raden om de websites van de genoemde aanbieders te raadplegen voor het meest actuele aanbod en prijzen.

Conclusie: Een Keuze op Maat

Kiezen tussen een kefir ferment (startercultuur in poedervorm) en levende kefirkorrels hangt af van persoonlijke voorkeur, het gewenste gebruiksgemak en hoe vaak men kefir wil maken. Beide methoden bieden een waardevolle manier om te genieten van de voordelen van zelfgemaakte probiotische dranken. Het kefirferment kan een uitstekende optie zijn voor wie incidenteel kefir wil maken of specifieke bacterieculturen zoekt, terwijl de traditionele korrels ideaal zijn voor wie continu en op een meer organische wijze kefir wil maken.

Wat moet u weten over melkkefir ferment?

Alles over melkkefir-ferment

 

Wat is een kefirstartercultuur en waarom zou je het gebruiken?
Een startercultuur (melkkefir ferment) is een zuivelproduct dat:
– Bevat zure melkbacteriën
– Regelt de fermentatie van melk. Hierdoor verandert de melksuiker (lactose) in zuur (melkzuur), waardoor de melk zuur wordt (gefermenteerd).

Waarom starterculturen gebruiken?

Door een startercultuur met gepasteuriseerde melk te gebruiken, kun je de fermentatie van melk regelen om kefir, yoghurt, boter, kaas en vele andere zuivelproducten te maken.

melkkefir

Welke soorten ferment zijn er?

Er zijn veel soorten fermenten en we kunnen ze op verschillende manieren groeperen.

1. optimale groeitemperatuur
– Mesofiele culturen groeien beter bij temperaturen rond de 30°C
– Thermofiele culturen groeien het beste bij 43 °C

2. Fysieke conditie
– Vloeistof
– Vast (diepgevroren)
– Poeders (geëxtraheerd) (een methode voor het zacht drogen van stoffen, waarbij het gedroogde preparaat wordt ingevroren en vervolgens in een vacuümkamer wordt geplaatst, waar het oplosmiddel wordt gesublimeerd).
Poedergewassen zijn handig, omdat:
– Ze zijn lang houdbaar (meer dan 6 maanden bij -20°C)

Yoghurt Starters Ontmaskerd: Gids tot Perfecte Zelfgemaakte Yoghurt & Kefir!

Yoghurtstarters en Fermentatie: Jouw Gids tot Zelfgemaakte Yoghurt

 

Zelf yoghurt maken begint met het begrijpen van de sleutelcomponent: de yoghurtstarter. Dit artikel duikt in de wereld van yoghurtfermentatie, de verschillende soorten starters, en hoe je de juiste kiest voor jouw perfecte zelfgemaakte yoghurt.

zelf-yoghurt-maken
Een yoghurtstarter is de basis van heerlijke, zelfgemaakte yoghurt.

Wat is een yoghurtstarter?

Een yoghurtstarter is een zorgvuldig uitgebalanceerde mix van levende micro-organismen (bacteriën) die de melksuiker (lactose) consumeren. Tijdens dit fermentatieproces zetten deze bacteriën de lactose om in melkzuur. Deze productie van melkzuur heeft verschillende effecten:

  • Het geeft yoghurt zijn karakteristieke, aangenaam zure smaak.
  • Het verlaagt de pH-waarde van de melk, wat de houdbaarheid van de yoghurt ten goede komt.
  • Het verandert de eiwitstructuur van de melk, waardoor yoghurt zijn unieke, vaak dikkere textuur krijgt.

Elke yoghurtstarter bevat een specifieke combinatie van bacteriestammen, wat resulteert in variaties in smaak, dikte en textuur van de uiteindelijke yoghurt.

De Smaak en Textuur van Zelfgemaakte Yoghurt

De smaak van yoghurt kan variëren van mild zuur tot behoorlijk wrang. Dit hangt voornamelijk af van de gebruikte startercultuur en de duur van de fermentatie. Een langere fermentatietijd leidt over het algemeen tot een zuurdere yoghurt.

De dikte en textuur van zelfgemaakte yoghurt worden beïnvloed door meerdere factoren:

  • De yoghurtcultuur: Specifieke bacteriestammen produceren verschillende texturen.
  • Kweektemperatuur en -duur: Deze beïnvloeden de activiteit van de bacteriën.
  • Type melk: Volle melk geeft vaak een dikkere, romigere yoghurt dan magere melk.

Yoghurt kan variëren van dun en drinkbaar tot zeer dik, zoals Griekse yoghurt (waarbij wei wordt afgezeefd voor extra dikte). Andere mogelijke texturen zijn stroperig, romig of zelfs gelatineus. Deze verschillen worden grotendeels bepaald door het type bacteriën in de startercultuur.


Soorten yoghurtstarters

Er zijn hoofdzakelijk twee categorieën yoghurtstarters te onderscheiden:

1. Direct-Set (eenmalig gebruik) culturen

Direct-set culturen, vaak verkocht als poeder, worden toegevoegd aan een portie melk om één batch yoghurt te maken. Met zorg is het soms mogelijk om een direct-set starter twee of drie keer opnieuw te kweken door een deel van de gemaakte yoghurt te gebruiken als starter voor een nieuwe batch. Uiteindelijk zal de cultuur echter verzwakken en is een nieuw zakje poeder nodig. Belangrijk: bij het gebruik van plantaardige melk is het herhaaldelijk doorkweken van direct-set starters doorgaans niet succesvol.

2. Herbruikbare (erfgoed/traditionele) culturen

Herbruikbare culturen, ook wel erfgoed- of traditionele culturen genoemd, kunnen bij juiste verzorging in principe oneindig worden vermeerderd. Bij elke nieuwe batch yoghurt wordt een klein deel van de vorige yoghurt bewaard om als starter te dienen voor de volgende. Om de bacteriën gezond en actief te houden, is het aan te raden deze culturen regelmatig (minstens eens per zeven dagen) opnieuw te gebruiken of “te voeden”.


Kweektemperatuur: De Sleutel tot Succes

Yoghurtculturen kunnen ook worden ingedeeld op basis van de temperatuur waarbij ze het beste gedijen:

1. Mesofiele culturen

Een mesofiele yoghurtstarter fermenteert het beste bij kamertemperatuur, doorgaans tussen 18°C en 25°C. Een groot voordeel is dat het bij gebruik van een mesofiele cultuur meestal niet nodig is om de melk voor te verwarmen (tenzij je rauwe melk gebruikt die je eerst wilt pasteuriseren). De cultuur wordt simpelweg toegevoegd aan melk op kamertemperatuur. Yoghurt gemaakt met een mesofiele starter is vaak wat dunner en meer drinkbaar van structuur.

2. Thermofiele culturen

Een thermofiele yoghurtstarter heeft een warmere omgeving nodig om actief te worden en zijn werk te doen. De ideale kweektemperatuur ligt meestal rond de 40-45°C, gedurende 5 tot 12 uur. Een yoghurtmaker is hierbij erg handig om een constante temperatuur te garanderen. Yoghurt geproduceerd met thermofiele culturen is over het algemeen dikker van textuur dan yoghurt van mesofiele culturen.


Welke yoghurtstarter kiezen?

De keuze voor een specifieke starter hangt af van je voorkeuren en de beschikbare apparatuur.

Voor beginners of wie het graag eenvoudig houdt, zijn mesofiele culturen een uitstekende keuze. Het gemak dat de melk niet specifiek opgewarmd hoeft te worden, is een groot pluspunt. Ze zijn ideaal om thuis zelf yoghurt te maken zonder gespecialiseerde yoghurtmaker.

Je kan yoghurt maken zonder machine of yoghurtmaker

Een speciale mesofiele optie: kefir

Hoewel technisch gezien geen yoghurt, is kefir een andere populaire gefermenteerde melkdrank die uitsluitend met een mesofiele cultuur wordt gemaakt. Net als mesofiele yoghurt, fermenteert kefir ideaal bij kamertemperatuur. Om kefir te maken, gebruikt men traditioneel kefirkorrels of een startercultuur in poedervorm (kefirferment). Dit kefirpoeder wordt toegevoegd aan melk, waarna het mengsel bij kamertemperatuur fermenteert.

Een significant voordeel van (melk)kefir is het potentieel grote aantal en de diversiteit aan gunstige bacteriën en gisten. Kefir kan tot wel 30 of meer verschillende stammen bevatten.

Probiotische Diversiteit: Yoghurt vs. Kefir

Ter vergelijking: traditionele yoghurt bevat doorgaans 2 tot 7 verschillende stammen van probiotische bacteriën. Veelvoorkomende stammen in een traditioneel yoghurtferment zijn bijvoorbeeld Bifidobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus (vaak afgekort tot L. bulgaricus), en Streptococcus thermophilus. Griekse yoghurt, die vaak wordt gemaakt met een select aantal stammen, bevat typisch L. bulgaricus en S. thermophilus, en kan daardoor een minder diverse probiotische samenstelling hebben dan sommige andere gefermenteerde producten zoals kefir.


Conclusie: Duik in de Wereld van Zelfgemaakte Yoghurt

Het kiezen van de juiste yoghurtstarter is een belangrijke stap op weg naar heerlijke, zelfgemaakte yoghurt. Of je nu kiest voor het gemak van een mesofiele cultuur, de dikke textuur van een thermofiele variant, of de probiotische rijkdom van kefir, zelf fermenteren biedt een wereld aan smaak en gezondheidsvoordelen. Experimenteer, ontdek je favorieten en geniet van het proces!