Kombucha basisrecept 3 liter
Equipment
- 1 glazen pot 4 liter
- 1 kookpot 4 liter
- 1 neteldoek luchtdoorlatende doek
- 1 lange roerlepel plastic
- 1 maatbeker om vloeistoffen af te meten
- 1 trechter optioneel
- 1 rekkertje om doek vast te zetten
- 4 beugelflessen om de afgewerkte drank in op te slaan
Materials
- 2.7 liter water mineraal of bronwater
- 180 gram suiker witte
- 7 zakjes zwarte thee of groene thee
- 0.3 liter starter thee kombucha van een vorige batch
- 1 stuk kombucha SCOBY 1~2 cm dik
Instructies
- Breng ongeveer 1 liter van het water aan de kook in de kookpot. Haal van het vuur. Voeg de theezakjes of losse thee toe en laat 10-15 minuten trekken. Verwijder de theezakjes of zeef de losse thee eruit. Voeg de suiker toe aan de hete thee en roer goed totdat alle suiker volledig is opgelost.
- Giet de gezoete thee in je grote glazen fermentatiepot. Voeg de resterende 1,7 liter koud water toe. Dit helpt de thee sneller af te koelen. Laat de thee volledig afkoelen tot kamertemperatuur (tussen 20-28°C). Dit is cruciaal; te hete thee kan je SCOBY en startercultuur beschadigen of doden.
- Als de thee op kamertemperatuur is, giet je de 300 ml starterthee erbij. Was je handen goed (of gebruik schone handschoenen) en leg de SCOBY voorzichtig in de pot. Het maakt niet veel uit welke kant boven ligt, maar vaak wordt de gladste, nieuwste kant naar boven gelegd.
- Dek de opening van de pot af met de ademende doek en zet deze stevig vast met het elastiek of touwtje. Dit beschermt tegen fruitvliegjes en stof, terwijl de cultuur kan ademen.
- Plaats de pot op een warme (idealiter 20-25°C, maar consistentie is belangrijk), donkere plaats, uit direct zonlicht en vrij van trillingen en sterke geuren. Laat 7 tot 21 dagen fermenteren. De exacte duur hangt af van de temperatuur en je smaakvoorkeur. Na ongeveer 7 dagen kun je beginnen met proeven (gebruik een schone lepel of rietje): de kombucha is klaar als hij een goede balans heeft tussen zoet en zuur. Hoe langer de fermentatie, hoe zuurder en minder zoet de kombucha wordt.
- Was je handen grondig. Haal de SCOBY (en eventuele nieuwe baby-SCOBY's die zich gevormd hebben) voorzichtig uit de pot. Leg de SCOBY in een schone glazen kom en giet er ongeveer 300 ml van de net gebrouwen kombucha overheen. Dit is je starterthee en "SCOBY-hotel" voor de volgende batch. Dek dit af.
- Giet de resterende kombucha (ca. 2,7 liter) over in de afsluitbare glazen flessen. Gebruik eventueel een trechter. Laat ongeveer 2-3 cm hoofdruimte vrij in elke fles.
- Je kunt nu direct een nieuwe batch kombucha starten door de bewaarde SCOBY en 300 ml starterthee te gebruiken en het proces vanaf stap 1 te herhalen met verse afgekoelde zoete thee.
Notities
- Hygiëne: Werk altijd met zeer schone handen en materialen. Spoel glazen potten en flessen goed na met heet water (en eventueel azijn) om zeepresten te verwijderen.
- SCOBY gezondheid: Een gezonde SCOBY is crèmekleurig tot lichtbruin. Donkere, draderige slierten zijn gist en zijn normaal. Harige, droge plekken in groen, blauw, wit of zwart zijn schimmel; gooi in dat geval de hele batch (inclusief SCOBY) weg en begin opnieuw met een nieuwe SCOBY.
- Temperatuur: Een stabiele kamertemperatuur (idealiter 20-25°C) is het beste. Te koud vertraagt de fermentatie, te warm kan de smaak beïnvloeden.
- Smaak: De smaak van kombucha is zeer persoonlijk. Experimenteer met theesoorten (na de eerste paar succesvolle batches), trektijden, suikerhoeveelheden en fermentatieduur.
- Kombucha-azijn: Als je kombucha te lang laat fermenteren, wordt het erg zuur en verandert het in kombucha-azijn. Dit is nog steeds bruikbaar (bv. in saladedressings).
- Metalen: Vermijd langdurig contact van kombucha met metalen, behalve roestvrij staal van goede kwaliteit (voor kort roeren of in kookpotten).
- Pauze nemen: Als je een pauze wilt in het brouwen, kun je je SCOBY bewaren in een "SCOBY-hotel": een pot met de SCOBY en voldoende startthee, afgedekt, op kamertemperatuur of in de koelkast voor langere periodes (ververs de thee maandelijks).
Printbaar Recept: Kombucha Maken (voor ca. 3 liter)
Dit recept helpt je stap voor stap om ongeveer 3 liter heerlijke, zelfgemaakte kombucha te maken. Kombucha is een gefermenteerde, licht bruisende theedrank, bekend om zijn unieke zoet-zure smaak en probiotische eigenschappen.
Verhouding: Dit recept gaat uit van standaardverhoudingen voor kombucha: ongeveer 60 gram suiker per liter, en 10% starterthee ten opzichte van het totale volume. De hoeveelheid thee kan naar smaak aangepast worden.
Ingrediënten
- Water: 2,7 liter (gefilterd water of bronwater aanbevolen; chloor kan de cultuur schaden)
- Suiker: 180 gram (witte kristalsuiker werkt goed; biologische rietsuiker kan ook)
- Thee: 6-8 zakjes zwarte thee, groene thee, of een combinatie (of ca. 12-16 gram losse thee). Vermijd thee met oliën zoals Earl Grey voor de hoofdfermentatie.
- Starterthee: 300 ml (sterke, ongepasteuriseerde, neutrale kombucha van een vorige batch, of de vloeistof waarin je SCOBY kwam)
- SCOBY: 1 stuk (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast) van goede grootte (ca. 1-2 cm dik)
Benodigdheden
- Glazen pot of bokaal (minimaal 3,5 – 4 liter inhoud, met een brede opening)
- Grote kookpot (minimaal 3 liter)
- Ademende doek (bv. kaasdoek, neteldoek, schone dichtgeweven theedoek) en een stevig elastiek of touwtje
- Lange lepel (hout, plastic, of RVS voor te roeren)
- Afsluitbare glazen flessen (drukbestendig, bv. beugelflessen, voor tweede fermentatie – totaal ca. 3 liter)
- Trechter (optioneel, handig voor het bottelen)
- Glazen maatbeker of kom (om starter thee en SCOBY tijdelijk in te bewaren)
Stappenplan
Thee zetten en suiker oplossen
Breng ongeveer 1 liter van het water aan de kook in de kookpot. Haal van het vuur. Voeg de theezakjes of losse thee toe en laat 10-15 minuten trekken. Verwijder de theezakjes of zeef de losse thee eruit. Voeg de suiker toe aan de hete thee en roer goed totdat alle suiker volledig is opgelost.
Afkoelen en mengen
Giet de gezoete thee in je grote glazen fermentatiepot. Voeg de resterende 1,7 liter koud water toe. Dit helpt de thee sneller af te koelen. Laat de thee volledig afkoelen tot kamertemperatuur (tussen 20-28°C). Dit is cruciaal; te hete thee kan je SCOBY en startercultuur beschadigen of doden.
SCOBY en starterthee toevoegen
Als de thee op kamertemperatuur is, giet je de 300 ml starterthee erbij. Was je handen goed (of gebruik schone handschoenen) en leg de SCOBY voorzichtig in de pot. Het maakt niet veel uit welke kant boven ligt, maar vaak wordt de gladste, nieuwste kant naar boven gelegd.
Afdekken
Dek de opening van de pot af met de ademende doek en zet deze stevig vast met het elastiek of touwtje. Dit beschermt tegen fruitvliegjes en stof, terwijl de cultuur kan ademen.
Fermenteren (Eerste Fermentatie – F1)
Plaats de pot op een warme (idealiter 20-25°C, maar consistentie is belangrijk), donkere plaats, uit direct zonlicht en vrij van trillingen en sterke geuren. Laat 7 tot 21 dagen fermenteren. De exacte duur hangt af van de temperatuur en je smaakvoorkeur. Na ongeveer 7 dagen kun je beginnen met proeven (gebruik een schone lepel of rietje): de kombucha is klaar als hij een goede balans heeft tussen zoet en zuur. Hoe langer de fermentatie, hoe zuurder en minder zoet de kombucha wordt.
SCOBY verwijderen en voorbereiden voor volgende batch
Was je handen grondig. Haal de SCOBY (en eventuele nieuwe baby-SCOBY’s die zich gevormd hebben) voorzichtig uit de pot. Leg de SCOBY in een schone glazen kom en giet er ongeveer 300 ml van de net gebrouwen kombucha overheen. Dit is je starterthee en “SCOBY-hotel” voor de volgende batch. Dek dit af.
Bottelen (voor Tweede Fermentatie – F2, of directe consumptie)
Giet de resterende kombucha (ca. 2,7 liter) over in de afsluitbare glazen flessen. Gebruik eventueel een trechter. Laat ongeveer 2-3 cm hoofdruimte vrij in elke fles.
- Voor directe consumptie: Zet de beugelflessen in de koelkast.
- Voor Tweede Fermentatie (F2) voor smaak en koolzuur: Ga verder met stap 8.
Tweede Fermentatie (F2 – optioneel)
Voeg aan elke fles eventuele smaakmakers toe (bv. 10-20% fruitsap, stukjes fruit, gember, kruiden). Sluit de flessen goed af. Laat de flessen 2 tot 7 dagen op kamertemperatuur staan. De duur hangt af van de temperatuur en de hoeveelheid toegevoegde suikers (uit fruit). Wees voorzichtig: er bouwt zich koolzuurdruk op. “Burp” (kort openen om druk te laten ontsnappen) de flessen dagelijks, zeker in het begin, om overmatige druk en explosies te voorkomen. Proef tussendoor. Zodra de gewenste smaak en carbonatie bereikt is, zet je de flessen in de koelkast om de fermentatie te vertragen.
Nieuwe batch starten
Je kunt nu direct een nieuwe batch kombucha starten door de bewaarde SCOBY en 300 ml starterthee te gebruiken en het proces vanaf stap 1 te herhalen met verse afgekoelde zoete thee.
Korte tips
- Hygiëne: Werk altijd met zeer schone handen en materialen. Spoel glazen potten en flessen goed na met heet water (en eventueel azijn) om zeepresten te verwijderen.
- SCOBY gezondheid: Een gezonde SCOBY is crèmekleurig tot lichtbruin. Donkere, draderige slierten zijn gist en zijn normaal. Harige, droge plekken in groen, blauw, wit of zwart zijn schimmel; gooi in dat geval de hele batch (inclusief SCOBY) weg en begin opnieuw met een nieuwe SCOBY.
- Temperatuur: Een stabiele kamertemperatuur (idealiter 20-25°C) is het beste. Te koud vertraagt de fermentatie, te warm kan de smaak beïnvloeden.
- Smaak: De smaak van kombucha is zeer persoonlijk. Experimenteer met theesoorten (na de eerste paar succesvolle batches), trektijden, suikerhoeveelheden en fermentatieduur.
- Kombucha-azijn: Als je kombucha te lang laat fermenteren, wordt het erg zuur en verandert het in kombucha-azijn. Dit is nog steeds bruikbaar (bv. in saladedressings).
- Metalen: Vermijd langdurig contact van kombucha met metalen, behalve roestvrij staal van goede kwaliteit (voor kort roeren of in kookpotten).
- Pauze nemen: Als je een pauze wilt in het brouwen, kun je je SCOBY bewaren in een “SCOBY-hotel”: een pot met de SCOBY en voldoende startthee, afgedekt, op kamertemperatuur of in de koelkast voor langere periodes (ververs de thee maandelijks).